عقل

12-بواسطه حواس پنجگانه چیزها را در جهان می یابیم.
بواسطه هوش و اندیشه و تامل و تعمق چیزها را می شناسیم.
بواسطه علم و تجربه چیزها را از هم تشخیص می دهیم و خیر و شر امور را درک می کنیم.
و بواسطه ایمان ،توان انتخاب حق و خیر و اصلح را می یابیم و ناخدائی می کنیم بسوی خدا.
این کل سیر عقل است و عقلانیت.

13-پس آدم بدون عقل ،اصلا آدم بی وجود و بی صاحب و بیراه و گمشده است
و اصلا وجودی ندارد و شبحی سرگردان است که وجودش بازیچه دیگران
و تسخیر شده اجنه و شیاطین و ستمگران است
که بواسطه آن هر جرم و جنایتی می کنند ولی او خواه و ناخواه مسئول اعمالی است که
از وجودش سر می زند در دنیا و آخرت…
منبع:کتاب فلسفه اندیشه گری بشر(خود-آگاهی) صفحه 5،اثر استاد علی اکبر خانجانی